Context

Het overgrote deel van het Overijsselse bedrijfsleven bestaat uit het Midden en Klein bedrijf, dé banenmotor van onze provinciale economie. Het Midden- en Kleibedrijf zorgt voor 60% van de werkgelegenheid. De afgelopen jaren hebben wij onze inzet zich vooral gericht op innovatie. In aanvulling hierop gaan wij deze periode, aan de hand van een uitvoeringsstrategie met zes actielijnen ook het 'ondernemerschap' stimuleren. Dit doen we voor de periode van dit programma en derhalve niet structureel. Achterliggende reden is dat het speelveld sterk in beweging is. Door onder andere het wegvallen van de ondersteuningsfaciliteiten van de Kamer van Koophandel is er een hiaat ontstaan in de ondersteuning van het Midden en Kleinbedrijf.

Acties

  1. Wij verhogen het overlevingspercentage van starters door een startersondersteunersprogramma uit te voeren en door een Overijssels dekkende infrastructuur te ontwikkelen waar startende bedrijven in Overijssel gefaciliteerd worden.
  2. Wij versterken de organisatiekracht van het midden- en kleinbedrijf in Overijssel door, met een accent op sociaal ondernemerschap, de samenwerking tussen ondernemers binnen ondernemersverenigingen, de verbinding tussen ZZP'ers onderling en met MKB bedrijven te bevorderen en daarnaast een MKB makel-/schakelfunctionaliteit in de regio's Zwolle, Twente en Stedendriehoek in te voeren.
  3. Wij steunen MKB bedrijven bij het invullen van financieringsbehoeften en stellen in samenwerking met ondernemersloketten een actueel overzicht van financieringsmogelijkheden voor het MKB in Overijssel op.
  4. Wij bevorderen de toekomstbestendigheid en strategisch vermogen van ondernemingen in het midden- en kleinbedrijf.
  5. Wij versterken de stabiele basis die familiebedrijven voor een toekomstbestendige Overijsselse economie vormen door bedrijfsopvolging te steunen en externe expertise beschikbaar te stellen voor familiebedrijven.
  6. Wij steunen snel groeiende MKB bedrijven in Overijssel met als doel deze bedrijven voor Overijssel te behouden.

Toelichting op voortgang

Voor de verhoging van het overlevingspercentage van starters blijkt begeleiding in de vorm van zelfassessment, netwerkevents/workshops en persoonlijke coaching nodig, waarmee een effect bereikt kan worden in vijf jaar. Wij hebben in 2017 het volgende in gang gezet:

  • openstelling van het Startersprogramma 'Ik Start Smart'. 100 ondernemers maakten hier tot nu toe gebruik van;
  • openstelling van de regeling voor de inhuur van een coach ter versterking van ondernemerskwaliteiten en -vaardigheden, 200 startende ondernemers maakten hier gebruik van;
  • aanbieding van 3 avondscholen (verzorgd door Qredits) waarbij starters met ondersteuning werken aan een realistisch ondernemingsplan. 40 ondernemers hebben deelgenomen;
  • ontwikkeling van een Overijsseldekkende infrastructuur van 6 hubs om startende bedrijven te faciliteren. Wij stimuleren en faciliteren daarbij de periodieke afstemming van gemeenten en hubs voor onderlinge kennisdeling, zodat starters effectiever geholpen worden.

Wij hebben de volgende initiatieven ondernomen om de organisatiekracht van het MKB verder te versterken:

  • ondernemersverenigingen konden gebruik maken van de tenderregeling 'Ondernemend Noaberschap' voor de uitvoering van een plan om de business te versterken. 15 Aanvragen hebben we dit jaar gehonoreerd;
  • ZZP'ers konden via de regeling 'Leren van elkaar kringen voor ZP-ers' professionele begeleiding inhuren. In totaal hebben 150 ondernemers voor hun kring subsidie aangevraagd. Een kring bestaat daarbij minimaal uit 5 en maximaal 10 deelnemers;
  • in Twente hebben we de pilot 'versneller Sociaal Ondernemen Twente' - Twente Move2Social - ondersteund. In West-Overijssel is een vergelijkbare aanpak door ondernemers voorbereid en ondersteund door de provincie;
  • in de regio's Zwolle, Twente en Stedendriehoek een MKB makel-/schakelfuntionaliteit - MKB-adviseurs - ingevoerd. Deze MKB-adviseurs bereiken/begeleiden/doorverwijzen ca. 30 bedrijven per maand.

Met onderzoek hebben wij in kaart gebracht waar de knelpunten zitten van de financieringsbehoeften van het MKB. Met de markt/financiers hebben we vervolgens twee financieringsconferenties georganiseerd en samen een aanpak ontwikkeld: financieringstafels en een voucherregeling voor ondernemers voor financieringsadvies. Een overzicht van provinciale financieringsmogelijkheden is een onderdeel van deze aanpak.

Via de faciliteit MKB Doorgaan (voorheen MKB Doorstart), ondersteunen we ondernemers met als doel om te voorkomen dat zij voortijdig failliet gaan. Dit vindt onder andere plaats via vroegsignalering en toegang tot hulpmiddelen. Inmiddels hebben 13 Overijsselse bedrijven hiervan gebruik gemaakt.

Om de toekomstbestendigheid en het strategisch vermogen van ondernemingen in het MKB te bevorderen, hebben wij dit jaar:

  • de eerste 8 ambassadeurs/'Pioniers' uit het bedrijfsleven benoemd. Dit zijn gedreven, actieve en toonaangevende Overijsselse ondernemers die op verschillende plekken - vanuit eigen ervaring - actief kennisdelen over hoe je sociale/organisatorisch innovatie succesvol kan doorvoeren binnen je bedrijf. Gemiddeld hebben de 'Pioniers' per persoon 4 activiteiten per maand waarbij zij andere bedrijven inspireren;
  • de regeling 'Leren van elkaar kring - Sociale Innovatie' opengesteld. We zullen de regeling ook via de Pioniers bij de doelgroep onder de aandacht brengen.

Om de stabiele basis van familiebedrijven te versterken, hebben wij ingezet op bedrijfsopvolging en het beschikbaar stellen van externe expertise. Dit hebben wij vormgegeven door de volgende activiteiten:

  • Windesheim en Saxion hebben wij een programma's laten op- en openstellen voor bedrijfsopvolging. Dit sluit aan op de intentieovereenkomst “Samen in beweging voor familiebedrijven” die wij hebben afgesloten met beide hogescholen en werkgeversorganisaties VNO-NCW Midden en MKB Midden. Inmiddels is de eerste groep met 20 studenten het programma 'Bedrijfsopvolging' (Saxion) gestart en 5 Raden van Advies volgen momenteel het begeleidingsprogramma 'Goed bestuur' van Windesheim.
  • nauwe samenwerking met het lectoraat Familiebedrijven en het Landelijk Expertisecentrum 'Familiebedrijven'. Dit heeft mede geleid tot een Dashbord Familiebedrijven in Overijssel. Provincie Overijssel is daarmee de eerste provincie in Nederland waarvoor gegevens over familiebedrijven op een gedetailleerd niveau worden weergegeven;
  • de openstelling van de regeling 'leren van elkaar kring - Jonge Bedrijfsopvolgers'. Wij zullen de regeling ook via de opleidingsinstellingen bij de doelgroep onder de aandacht brengen;
  • de openstelling van de regeling 'Jonge bedrijfsopvolgers'. Deze regeling is voor investeringen die bijdragen aan de toekomstbestendigheid van het familiebedrijf. Zes jonge bedrijfsopvolgers hebben dit jaar een subsidie gekregen.

Om snel groeiende MKB bedrijven in Overijssel te behouden, hebben wij geïnvesteerd in een goede voorbereiding:

  • samen met ondernemers en kennispartners hebben wij een aanpak ontwikkeld om snel groeiende MKB-bedrijven te ondersteunen. Dit heeft geleid tot de ontwikkeling van een 2-jarig maatwerk trainingsprogramma, speciaal voor de snelle groeiers uit Overijssel, waarbij o.a. aandacht is voor marktintroductie buiten Nederland en inzicht in fiscale/financiële mogelijkheden. Dit programma gaat in het voorjaar 2018 open;
  • een 'Leren van elkaar kring- Snelle Groeiers' hebben wij opgesteld. Wij zullen extra aandacht besteden aan onze wijze om de regeling onder de aandacht te brengen van deze drukke doelgroep.

Financiën

Begrotingswijziging GS

Eind 2017 is nog een ruimte beschikbaar van € 431.000. Eind 2017 zijn er nog subsidie-aanvragen ingediend waar in 2018 nog op beschikt zal worden. Het budget uit 2017 blijft  hiervoor beschikbaar.

Op grond van de spelregels Kwaliteit van Overijssel onttrekken wij € 431.000 uit de Reserve uitvoering Kwaliteit van Overijssel en voegen dit toe aan de begroting 2018.

Basisinformatie

Verantwoordelijk portefeuillehouder:

Eddy van Hijum

Rol provincie:

Wij vervullen de rol van regisseur.

Looptijd prestatie:

Niet structureel. Eindigt naar verwachting in 2019

Relatie met reserve Natuurnetwerk Nederland / Kwaliteit van Overijssel:

Ja. Bijbehorend investeringsvoorstel:

Statenvoorstel Investeringsvoorstel Versterken MKB en Ondernemerschap [PS/2016/286 ] (bijbehorend besluit)

Project website:

http://www.overijssel.nl/thema's/economie/ondernemerschap/