5.1.1 Werklocaties: basis op orde

Wij sturen op de kwantiteit en kwaliteit van werklocaties: spoor 1 ‘basis op orde’. We beogen knelpunten in vraag en aanbod te voorkomen. Het is immers van belang dat de door de markt gewenste typen werklocaties tijdig beschikbaar zijn. Interventies lopen (1) via het ruimtelijk spoor, (2) via gerichte investeringen met partners en (3) via kennisdeling over slim beheer, onderhoud en duurzaamheid.

Context

De markt voor werklocaties - bedrijventerreinen, kantoren en detailhandel - is verschoven van een groei- naar een krimp-/vernieuwingsmarkt. De match tussen vraag en aanbod is primair een lokale opgave en daarmee een gemeentelijke verantwoordelijkheid. Indien de afstemming onvoldoende tot stand komt, brengen wij regionaal betrokkenen bij elkaar (ruimtelijk spoor; programmeren). De Herstructureringsmaatschappij Bedrijventerreinen Overijssel N.V. zorgt - samen met gemeenten en ondernemers - voor een gebiedsgerichte aanpak van werklocaties, zodat de waarde blijft behouden en/of kan groeien (gericht investeren).

In maart 2015 is de landelijke Retailagenda officieel van start gegaan. In dat kader werken partijen samen aan het aantrekkelijk houden van winkelgebieden, nu consumenten anders en vaker online winkelen. De Retailagenda zal worden geïntensiveerd, na recente faillissementen van grote ketens. Naast retaildeals met gemeenten is het Rijk voornemens deze ook met provincies te sluiten.

Acties

  1. Wij ronden uiterlijk eind 2017 de aanpak ruimtelijk spoor ‘programmeringsafspraken bedrijventerreinen’ met gemeenten af.
  2. Wij oriënteren ons op de aanpak van het ruimtelijk spoor programmering kantoren en detailhandel.
  3. Wij geven uitvoering aan de gebiedsgerichte aanpak van werklocaties middels gerichte investeringen van de Herstructerings Maatschappij Overijssel.
  4. Wij geven in een Overijsselse pilot invulling aan de landelijke Retailagenda van VNG/IPO en het ministerie van Economische Zaken.

Toelichting op voortgang

Medio 2017 hebben wij samen met alle 25 gemeenten afspraken gemaakt over de regionale bedrijventerreinenprogrammering voor de periode 2017-2020 en deze middels een bestuursovereenkomst bekachtigd. Doel hiervan is om de economie van West-Overijssel en Twente te versterken door het overschot aan hard planaanbod te verminderen. Op 1 juli 2020 moeten alle gemeenten vraag en aanbod in balans hebben. Eind 2017 hebben alle gemeenten met een overprogrammering aan de bestuurlijke overleggen een plan van aanpak gepresenteerd op welke wijze zij de balans gaan bereiken. De plannen van aanpak zijn ondertussen vastgesteld en de gemeenten gaan over tot uitvoering. Tegelijkertijd werken wij samen met de gemeenten aan een uniform monitoringssysteem waarin de voortgang van de uitgifte en de voortgang en effecten van de uitvoering van de afspraken worden gemonitoord. Duidelijk is dat dit pas stap 1 was in een proces dat een aantal jaar zal duren, in ieder geval tot medio 2020 met de uitvoering van de huidige afspraken.

In 2016 heeft een deel van de Overijsselse gemeenten een retaildeal getekend met het ministerie van Economische Zaken. Op 3 juli 2017 hebben, tijdens het landelijk retailcongres dat gehouden werd in Zwolle, de resterende Overijsselse gemeenten een retaildeal getekend en aangegeven actief aan de slag te willen gaan om hun centra vitaal te maken. Alle 25 Overijsselse gemeenten hebben daarmee de retaildeal ondertekend.  Hiermee is de provincie Overijssel uniek in Nederland. Voor de uitwerking van hun plannen hebben alle gemeenten gebruik gemaakt van de provinciale retailsubsidieregeling. Inmiddels beschikken alle gemeente over een visie op de detailhandel en hun centra. We zijn bezig de inhoud van deze plannen naast elkaar te leggen en te bezien in hoeverre Overijsselse gemeenten hierbij van elkaar kunnen leren.

Een pilot in drie gemeenten waarbij onderzocht is in hoeverre er nog verborgen ruimte (witte vlekken) zit in de bestemmingsplannen is in 2017 gestart en nadert de afronding. In 2018 worden de aanbevelingen in de vorm van een handreiking gedeeld met de overige gemeenten.

HMO heeft In 2017 geïnvesteerd in alle type werklocaties (bedrijventerreinen, kantoren en binnensteden). Onder andere op de volgende plekken heeft HMO geïnvesteerd: Enschede (Ariënsplein en Havengebied), Hasselt (Zwarte Water), Dedemsvaart (oude Wehkamp gebouw), Zwolle (De Vrolijkheid), Raalte (spoorzone Oost), Kampen (Haatland) en Olst-Wijhe (De Enk). Daarnaast zijn zij in de topwerklocaties Kennispark (o.a. BTC gebouw), High Tech Science Park (o.a. gebouw N) en Deventer Open Innovatie Center (AkzoNobel vestiging) aan het investeren. Voor de inzet van de HMO in de binnensteden verwijzen wij naar prestatie 1.3.2 Stadsbeweging en de evaluatie/uitvoeringsprogramma van de stadsbeweging (PS/2017/976).

Op 5 oktober 2016 hebben wij een provinciale retaildeal gesloten met het ministerie van Economische Zaken. In 2017 zijn we gestart met de uitvoering daarvan. We zijn begonnen met informatiebijeenkomsten voor alle Overijsselse gemeenten om informatie uit te wisselen. Ook zijn we een periodiek overleg gestart met de Overijsselse centrummanagers. Een retailplatform bestaande uit provinciale vertegenwoordigers van brancheorganisaties en werkgeversorganisaties, onderwijsinstellingen en grotere winkeliersverenigingen is in oprichting. Verder zijn we voornemens mee te werken aan een pilot ondernemerschapsondersteuning als voorloper op een breder ondernemerschapsprogramma.

Financiën

In het kader van deze prestatie zijn in de Reserve uitvoering Kwaliteit van Overijssel nog middelen beschikbaar voor het oude KVO-programma (PS/2009/461 meerjarenprogramma vitale bedrijvigheid en PS/2012/875 aanpak leegstand kantoren). Dit programma is nu volledig afgerond. De resterende middelen ter grootte van € 552.000 kunnen terugvloeien van de Reserve uitvoering Kwaliteit van Overijssel naar de Algemene reserve. Het voorstel tot begrotingswijziging daartoe is opgenomen bij Kerntaak 20  Financiering en dekkingsmiddelen.

Het budget 2017 voor deze prestatie wordt met € 0,4 miljoen overschreden. Dit is het gevolg van een tweetal ontwikkelingen. Enerzijds heeft op basis van de jaarrekening 2017 van de HMO een niet begrote toevoeging aan de voorziening HMO plaats gevonden van € 0,7 miljoen. Anderrzijds resteert op de budgetten voor herstructurering van de bedrijventerreinen en bestrijding van de leegstand van kantoren (nieuwe programma), ter grootte van € 1,1 miljoen, een bedrag van € 0,3 miljoen.  

Het jaarlijks financieel resultaat van HMO wordt sterk bepaald door de bruto marge, zijnde het resultaat op onroerend goed transacties. Wanneer die plaatsvinden is moeilijk voorspelbaar. Uit de jaarrekening 2017 van de HMO blijkt een verlies van € 0,7 miljoen. Het eigen vermogen is € 1,1 miljoen lager dan het door ons gestorte kapitaal, ter grootte van € 37,8 miljoen. De voorziening HMO hebben wij om die reden verhoogd van € 0,4 miljoen (het verschil op basis van de jaarrekening 2016) naar € 1,1 miljoen. Het nadeel van € 0,7 miljoen in 2017 willen wij dekken vanuit de daarvoor bestemde  middelen in de Algemene Financieringsreserve.

Wij stellen u voor om een bedrag van € 0,7 miljoen te onttrekken aan de Algemene Financieringsreserve ter dekking van de aanvullende storting in de Voorziening HMO.

Begrotingswijziging PS

De niet bestede middelen van het KVO-budget voor herstructurering van bedrijventerreinen en bestrijding van leegstand kantoren zijn nodig om het ruimtelijke spoor in 2018 en 2019 conform afspraken af te hechten.

Op basis van de spelregels van de Reserve Uitvoering kwaliteit van Overijssel hebben wij besloten om een bedrag van € 288.000 te onttrekken aan de Reserve uitvoering Kwaliteit van Overijssel en toe te voegen aan de jaarschijven 2018 (€ 138.000) en 2019 (€ 150.000) van prestatie 5.1.1 van de begroting 2018.

Het jaarlijks financieel resultaat van HMO wordt sterk bepaald door de bruto marge, zijnde het resultaat op onroerend goed transacties. Wanneer die plaatsvinden is moeilijk voorspelbaar. Uit de jaarrekening 2017 van de HMO blijkt een verlies van € 0,7 miljoen. Het eigen vermogen is € 1,1 miljoen lager dan het door ons gestorte kapitaal, ter grootte van € 37,8 miljoen. De voorziening HMO hebben wij om die reden verhoogd van € 0,4 miljoen (het verschil op basis van de jaarrekening 2016) naar € 1,1 miljoen. Het nadeel van € 0,7 miljoen in 2017 willen wij dekken vanuit de daarvoor bestemde  middelen in de Algemene Financieringsreserve.

Wij stellen u voor om een bedrag van € 0,7 miljoen te onttrekken aan de Algemene Financieringsreserve ter dekking van de aanvullende storting in de Voorziening HMO.

Basisinformatie

Verantwoordelijk portefeuillehouder:

Eddy van Hijum

Rol provincie:

Wij vervullen de rol van regisseur. Hier geven we mede invulling aan met onze verbonden partij  Herstructureringsmaatschappij bedrijventerreinen Overijssel N.V.

Looptijd prestatie:

Structureel.

Relatie met reserve Natuurnetwerk Nederland / Kwaliteit van Overijssel:

Ja. Bijbehorend investeringsvoorstel:

Besluit Investeringsbesluit Kerntaak Regionale Economie (PS/2012/107 ) (bijbehorend besluit).

Investeringsvoorstel Leegstand Kantoren (PS/2013/335 ) (bijbehorend besluit).

Mijlpalen:

  • Statenbrief Bestuurlijke programmeringsafspraken bedrijventerreinen (PS/2017/290)

Zoeken