5.3.4 Risicofinanciering

In verschillende stadia van business development en ondernemersdemografie is geld nodig. Met fonds-in-fonds investeringen, participaties en leningen wordt risicokapitaal verstrekt aan Overijsselse ondernemers die willen starten en (door)groeien. Hiermee wordt werkgelegenheid behouden en gecreëerd.

Context

Wij dragen via onze participatiemaatschappijen / fondsen bij aan het verbeteren van de toegang tot financiering voor ondernemers. Zodat het voor midden- en kleinbedrijf ondernemingen met toekomstperspectief mogelijk is financiering aan te trekken daar waar dit in de markt niet lukt door bijvoorbeeld gebrek aan zekerheden.

Het Participatiefonds PPM Oost is een revolverend fonds met vroege fase risicokapitaal van € 50.000 – 2,5 miljoen voor high tech bedrijven uit de topsectoren. Aandeelhouders via Oost NV zijn de Nederlandse Staat, de provincie Gelderland en de provincie Overijssel.

Het Innovatiefonds Overijssel ondersteunt (door)groei van ondernemingen die actief zijn in de Overijsselse topsectoren. Aandeelhouder via de Houdstermaatschappij Fondsen Overijssel is de provincie Overijssel.

Wadinko is een gesloten fonds dat zich richt op veelbelovende bedrijven in de volwassen fase, waarbij het in deze fase van belang is de concurrentie de baas te blijven. De omvang van de participaties varieert van € 1 – 3 miljoen. De provincie is de grootste aandeelhouder naast 24 gemeenten uit het voormalig werkgebied van de Waterleiding Maatschappij Overijssel.

Acties

  1. Participatiefonds PPM Oost: wij monitoren op de volgende aspecten: - Aantal participaties (totaal en voor betreffende jaar). - Totaal geïnvesteerd vermogen in euro’s. - Gemoeide werkgelegenheid bij uitgezette leningen en participaties fonds PPM in aantallen fte. - Breakdown naar inzet en resultaten per topsector. - Mate van revolverendheid in percentage en omvang.
  2. Innovatiefonds Overijssel: wij monitoren op de volgende aspecten: - Aantal participaties en leningen (totaal en voor betreffende jaar). - Totaal geïnvesteerd vermogen in euro’s. - Uitgelokte investeringen. - Gemoeide werkgelegenheid bij uitgezette leningen en participaties fonds IFO in aantallen fte.
  3. Wadinko: wij monitoren op de volgende aspecten: - Aantal participaties (totaal en voor betreffende jaar) in relatie tot de werkgelegenheid. - Totaal geïnvesteerd vermogen in euro’s.

Toelichting op voortgang

2017 was het tweede jaar dat HFO en haar werkfondsen (Innovatiefonds Overijssel en SPV Hengelo) operationeel waren. Het jaar stond in het teken van het uitvoeren van de Strategische Beleidsplannen 2016-2018. Daarnaast hebben HFO en haar werkfondsen in 2017 de werkwijze en onderlinge samenwerking geëvalueerd en verbeterd. De werkzaamheden worden in 2018 voortgezet.

Het Innovatiefonds heeft in 2017 de mogelijkheid aangegrepen om te investeren in een marktfonds (fond-in-fonds investering). Er is geïnvesteerd in het marktfonds Innovation Industries. Daarnaast heeft het fonds rechtstreeks geparticipeerd in de bedrijven AELS, Gannet en Axign. Het Innovatiefonds heeft in 2017 kredieten verstrekt aan UPX, Smart2IT, Autosociaal en Athom. Naast het doen van deze investeringen heeft het Innovatiefonds op diverse manieren inzet gepleegd in acquisitie.

Hieronder wordt ingegaan op enkele indicatoren van het Innovatiefonds Overijssel (cijfers t/m Q3 2017):

  • Aantal participaties en leningen (totaal en voor betreffende jaar): In totaal heeft het Innovatiefonds 3 participaties, 1 fonds-in-fonds investering, 15 voorloop leningen en 10 kredieten verstrekt. Hiervan zijn eind 2017 nog 20 leningen en participaties in portefeuille. In 2017 zijn 3 nieuwe participaties, 1 nieuwe fonds-in-fonds investering en 4 nieuwe kredieten verstrekt, zijn er 2 leningen vervroegd afgelost en is er 1 bedrijf failliet gegaan waaraan een lening was verstrekt.
  • Totaal geïnvesteerd vermogen in euro’s: In totaal is er door het Innovatiefonds € 18,283 miljoen geïnvesteerd en gecommitteerd.
  • Uitgelokte investeringen: In totaal is er door het Innovatiefonds € 32,7 miljoen geïnvesteerd. Dit bestaat uit investeringen van het Innovatiefonds zelf en uit private co-financiering.
  • Gemoeide werkgelegenheid bij uitgezette leningen en participaties fonds IFO in aantallen fte: In totaal heeft het Innovatiefonds een werkgelegenheidseffect gerealiseerd van 265 arbeidsplaatsen (fte). Het gaat hier om behouden en gecreëerde arbeidsplaatsen.
  • Breakdown naar sectoren: De investeringen zijn als volgt verdeeld over de verschillende sectoren: Clean Tech 10%, High Tech Systems & Materials 65%, Life Sciences & Health 10%, Agro & Food 5%, Maakindustrie 5% en Fonds-in-fonds 5%.
  • Mate van revolverendheid: voor IFO I is er sprake van een revolverendheid van 81%, voor IFO II is er sprake van een revolverendheid van 91%. Bij deze berekening is niet het (verwachte) positief rendement bij verkoop van een aantal participaties meegenomen, aangezien dit rendement nog niet daadwerkelijk gerealiseerd is.

Participatiefonds Oost NL (cijfers t/m Q3 2017)

  • Op 30 juni 2017 zijn PPM Oost en Oost NV gefuseerd tot Oost NL. Daarmee is PPM Oost geen zelfstandige dochter meer, maar zijn de kapitaal investeringen onderdeel van Oost NL geworden. Qua informatievoorziening verandert er niks. Er wordt net zoals voorheen, maar nu als onderdeel van jaarverslag Oost NL, over de investeringen en bijhorende portefeuille gerapporteerd.

We volgen de prestaties van de investeringen van Oost NL via de volgende indicatoren:

  • Aantal participaties: In het afgelopen jaar zijn er 7 nieuwe participaties aangegaan. Ultimo 2017 heeft Oost NL 150 participaties in beheer.
  • Totaal geïnvesteerd vermogen in euro’s: € 51,1 miljoen.
  • Gemoeide werkgelegenheid bij uitgezette leningen en participaties fonds Oost NL Capital in aantallen fte: 1345 FTE (voorlopige uitslag enquete). Oost NL verzamelt deze gegevens komen uit de maatschappelijke enquête die we jaarlijks bij c.q. samen met ondernemers uitvoeren.  Nog niet alle bedrijven hebben gereageerd op de enquete. Het definitieve aantal zal hoger liggen.
  • Mate van revolverendheid in percentage en omvang. Het rendement voor de periode 2016-2021 is -0,5% (Q3 rapportage van eind september).  Dit betekent een revolverendheid van 99,5%. Bij deze berekening is niet het (verwachte) positief rendement bij verkoop van een aantal participaties meegenomen, aangezien dit rendement nog niet daadwerkelijk gerealiseerd is.

Wadinko:

  • Per saldo neemt de werkgelegenheid af met 275 medewerkers bij de participaties van Wadinko. Kanttekening die daarbij geplaatst moet worden is dat Tauw, waar 1.000 mensen werken, nu volledig zelfstandig verder gaat. Na een periode waar Wadinko hen door een lastige periode heeft geholpen gaat het nu weer goed met het bedrijf.
  • Geïinvesteerd vermogen € 14 miljoen.
  • Totaal aantal participaties: 24. In 2017 zijn 4 participaties verworven en 4 participaties afgestoten.

Financiën

Voor de financiële toelichting, zie beleidsdoel.

Basisinformatie

Verantwoordelijk portefeuillehouder:

Eddy van Hijum

Rol provincie:

Wij vervullen de rol van regisseur. Hier geven we mede invulling aan met onze verbonden partij Wadinko N.V en Houdstermaatschappij Fondsen Overijssel B.V.

Looptijd prestatie:

Structureel.

Relatie met reserve Natuurnetwerk Nederland / Kwaliteit van Overijssel:

Nee.

Zoeken